Thứ Tư, 3 tháng 1, 2018

ERCP – Nội soi mật tụy ngược dòng

           , ,    

ERCP – Nội soi mật tụy ngược dòng


Tổng quan
ERCP là một kỹ thuật kết hợp việc sử dụng nội soi và huỳnh quang đề chuẩn đoán và điều trị các vấn đề của hệ thống đường mật , tuyến tụy và ống động mạch.Qua đó có thể nhìn thấy bên trong dạ dày tá tràng,bơm thuốc nhuộm vào ống dẫn trong cây mật và tuyến tụy để có thể nhìn thấy chúng  trên X- quang. , ERCP đã thay thế phẫu thuật ở hầu hết các bệnh nhân có bệnh ống mật chủ và bệnh tuyến tụy.
Chức năng của ống mật chủ và ống tụy là để ráo nước túi mật, gan, và tuyến tụy,là hai ống dẫn dịch mật và dịch tụy vào tá tràng (phần đầu tiên của ruột non) .Lý do phổ biến nhất khiến ai đó sẽ cần một ERCP là do sự tắc nghẽn một trong các ống này (thường do sỏi mật), viêm hẹp( sẹo), rò rĩ( từ chấn thương và phẫu thuật) và ung thư.
ERCP hiện nay ít được thực hiện vì sự phát triển của MRCP(Magnetic resonance cholangiopancreatography) và siêu âm nội soi do có tính an toàn hơn và tương đối không xâm lấn.
ERCP Chuẩn đoán
  • Vàng da tắc nghẽn-Điều này có thể do một số nguyên nhân
  • Viêm tụy mãn tính – dấu hiệu gây tranh cãi vì sự phổ biến của phương thức chẩn đoán an toàn hơn bao gồm siêu âm nội soi, độ phân giải cao CT và MRI/MRCP
  • Sỏi túi mật với ống mật giãn trên siêu âm
  • U đường mật
  • Nghi ngờ tổn thương đường mật hoặc do chấn thương hoặc do thầy thuốc
  • Rối loạn chức năng cơ vòng Oddi
  • Các khối u tuyến tụy không còn đại diện cho một dấu hiệu hợp lệ chẩn đoán cho ERCP, trừ khi chúng gây ra tắc nghẽn ống dẫn mật và vàng da.Siêu âm nội soi đại diện cho một giải pháp thay thế an toàn hơn và chính xác hơn chẩn đoán
ERCP Điều trị
  • Loại bỏ sỏi
  • Đặt stent (s)
  • Sự giãn nở của hẹp đường mật (ví dụ chính xơ nhiễm đường mật ,anastomotic strictures sau khi ghép gan)
  •  Endoscopic sphincterotomy (cả đường mật và cơ vòng tụy)
Chống chỉ định
  • Thiếu máu cơ tim gần đây
  • Phẫu thuật không đầy đủ trở lại
  • Tiền sử shock do chất cản quang
  • Tình trạng sức khỏe kém để phẫu thuật.
  • Bệnh tim phổi nặng
Chuẩn bị
BN sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong 6-8 giờ trước khi thực hiện thủ thuật>>Điều quan trọng để cho phép các thủ thuật viên hình dung toàn bộ khu vực, và để giảm nguy cơ nôn mửa trong suốt quá trình.
BN có thể được hướng dẫn để điều chỉnh liều của các loại thuốc hoặc ngừng dùng thuốc cụ thể trước khi kiểm tra. Một số loại thuốc cần phải được tiếp tục trong nhiều ngày.Tất cả loại thuốc và bổ sung chế độ ăn uống cần được thảo luận với nhà cung cấp của BN, nếu bạn đang dùng một thuốc loãng máu, nhà cung cấp sẽ quyết định bạn nên ngưng dùng thuốc này trước khi ERCP.
Bạn sẽ cần một người bạn hoặc thành viên gia đình để hộ tống về nhà sau khi kiểm tra. Điều này là bởi vì các loại thuốc được sử dụng để gây ngủ có thể làm giảm các phản xạ, phán xét, và khả năng lái xe (tương tự như ảnh hưởng của rượu).
Thủ tục
An thần:  y tá sẽ tiêm thuốc vào một đường tĩnh mạch (IV).Hầu hết các đơn vị nội soi sử dụng thuốc an thần để tạo ra thư giãn, và thuốc để ngăn chặn sự khó chịu.được gọi là “ý thức an thần” bởi vì BN đang tỉnh táo nhưng cơ thể được thư giãn và đau được gây tê.
Vì lý do an toàn, bạn sẽ được yêu cầu để loại bỏ kính mắt hoặc kính áp tròng, và răng giả. Trước khi thủ tục bắt đầu, bạn có thể được gây tê cục bộ (thuốc xịt gây tê áp dụng vào cổ họng hoặc súc miệng).


Đưa một máy ảnh linh hoạt ( nội soi ) vào qua miệng, xuống thực quản, vào dạ dày, qua môn vị vào tá tràng nơi bóng Vater( ống mật  và ống tụy đổ vào). Cơ vòng Oddi  là một van cơ bắp điều khiển lưu thông của bóng.  Có thề quan sát trực tiếp từng vùng qua camera nội soi trong khi thực hiện các thủ tục khác nhau. Một ống thông nhựa hoặc ống thông  được đưa vàobóng, và radiocontrast được tiêm vào ống mật và / hoặc ống  tụy huỳnh quang được sử dụng để tìm các tắc nghẽn, hoặc các tổn thương khác như đá.
Khi cần thiết, việc mở bóng có thể được mở rộng ( sphincterotomy) với một dây điện khí ( sphincterotome ) và dẫn vào đường mật để loai bỏ sỏi mật hoặc  thực hiện các điều trị khác.
Các thủ tục khác liên quan đến ERCP bao gồm trawling của ống mật chủ với một rổ hoặc bóng để loại bỏ sỏi mật và chèn bằng nhựa stent để hỗ trợ các hệ thống thoát nước của mật. Ngoài ra, ống tụy có thể được cannulated và stent được chèn vào. Ống tụy yêu cầu trực quan trong các trường hợp viêm tụy.
Trong trường hợp cụ thể, một máy ảnh thứ hai có thể được chèn vào thông qua các kênh của ống nội soi đầu tiên. Điều này được gọi là duodenoscope-assisted cholangiopancreatoscopy (DACP) hoặc mother-daughter ERCP. Phạm vi daughter có thể được sử dụng để quản lý trực tiếp electrohydraulic lithotripsy để phá vỡ đá, hoặc để giúp chẩn đoán bệnh bằng cách trực tiếp hình dung ống dẫn (như trái ngược với chứa bức ảnh X quang)
Cần được phẫu thuật cắt bỏ túi sau khi loại bỏ thành công của sỏi mật từ các ống mật.
Phục hồi sau khi ERCP
Sau khi ERCP, BN sẽ được theo dõi trong khi các thuốc an thần giảm dần
Sự khó chịu phổ biến nhất sau khi kiểm tra là một cảm giác đầy hơi>> thường giải quyết một cách nhanh chóng. Một số người cũng có đau cổ họng nhẹ. Hầu hết mọi người có thể uống chất lỏng trong một thời gian ngắn sau khi kiểm tra. Trong một số trường hợp, xét nghiệm máu có thể được thực hiện trong cùng một ngày sau ERCP.
Thủ thuật viên thường có thể cho bệnh nhân biết kết quả kiểm tra của họ ngay lập tức. Nếu sinh thiết đã được thực hiện, các mô sẽ cần phải được gửi đến một phòng thí nghiệm để phân tích.
Vài hình ảnh ERCP qua Xquang


Rủi ro
Nguy cơ lớn của ERCP một là sự phát triển của viêm tụy , có thể xảy ra trong lên đến 5% của tất cả các thủ thuật. Điều này có thể tự giới hạn và nhẹ:đau bụng và buồn nôn, nhưng có thể cần phải nhập viện, và hiếm khi, có thể đe dọa tính mạng. Bệnh nhân có nguy cơ viêm tụy là bệnh nhân trẻ, những bệnh nhân bị viêm tụy sau ERCP trước, phụ nữ, các thủ tục liên quan đến cannulation hoặc tiêm của ống tụy, và các bệnh nhân với rối loạn chức năng cơ vòng Oddi.
Thủng ruột là một nguy cơ của bất kỳ thủ tục nội soi nào, và là một nguy cơ bổ sung nếu sphincterotomy được thực hiện.Giải phẩu học phần thứ hai của tá tràng ở vị trí sau phúc mạc (có nghĩa là, đằng sau những cấu trúc màng bụng của bụng), lỗ do sphincterotomies cũng ở sau phúc mạc. Sphincterotomy cũng liên quan với nguy cơ chảy máu.
Oversedation có thể dẫn đến huyết áp thấp, ức chế hô hấp, buồn nôn, và nôn.
Nhiễm trùng ống dẫn mật (viêm đường mật) là hiếm. Điều trị các bệnh nhiễm trùng đòi hỏi phải có thuốc kháng sinh và thoát nước của chất lỏng dư thừa.
Ngoài ra còn có một nguy cơ liên quan với chất cản quang ở bệnh nhân bị dị ứng với các hợp chất có chứa iốt.

Các biến chứng khác (ít hơn 1 trên 100) có thể bao gồm các vấn đề về tim và phổi, chảy máu sau khi sphincterotomy , nhiễm trùng trong ống dẫn mật ( viêm đường mật ) và thủng . Trong một số trường hợp hiếm hoi, ERCP thậm chí có thể gây ra biến chứng gây tử vong.
Các triệu chứng sau đây phải được báo cáo ngay lập tức:
Share: